কোজাগৰী শব্দটোৰ অৰ্থ জানেনে? কোজাগৰী লক্ষ্মী পূজাৰ ইতিহাস জানি লওক
প্ৰায় প্ৰতিটো ঘৰতে লক্ষ্মী দেৱীক পূজা কৰা হয়। লক্ষ্মী হৈছে ধনৰ দেৱী। ধন-সম্পত্তিৰ আশাত ঘৰে ঘৰে কোজাগৰী লক্ষ্মী পূজা কৰা হয়। বছৰজুৰি প্ৰতি বৃহস্পতিবাৰে বহু লোকে লক্ষ্মী পূজা কৰে। ইয়াৰ উপৰিও ভদ্ৰ সংক্ৰান্তি, পৌশ সংক্ৰান্তি আৰু চৈত্ৰ সংক্ৰান্তিৰ দিনা আৰু অশ্বিন পূৰ্ণিমা আৰু দীপাৱলীত শস্য ধনৰ দেৱী হিচাপে লক্ষ্মীক পূজা কৰা হয়। বংগত শাৰদিয়া দুৰ্গোৎসৱৰ পিছত আহিন মাহৰ শেষৰ ফালে পূৰ্ণিমা তিথিত কোজাগ্ৰী লক্ষ্মী পূজা কৰা হয়। বঙালী হিন্দুৰ ঘৰত এক চিৰন্তন প্ৰাৰ্থনা। প্ৰায় প্ৰতিটো ঘৰতে লক্ষ্মী দেৱীক পূজা কৰা হয়। লক্ষ্মী হৈছে ধনৰ দেৱী। ধন-সম্পত্তিৰ আশাত ঘৰে ঘৰে কোজাগৰী লক্ষ্মী পূজা কৰা হয়। লক্ষ্মী হৈছে ধনৰ দেৱী। ধন-সম্পত্তিৰ আশাত ঘৰে ঘৰে কোজাগৰী লক্ষ্মী পূজা কৰা হয়। এই পূজাত পুৰুষ-মহিলা উভয়ে অংশগ্ৰহণ কৰে।
বছৰজুৰি প্ৰতি বৃহস্পতিবাৰে বহুতে লক্ষ্মী পূজা কৰে। ইয়াৰ উপৰিও ভদ্ৰ সংক্ৰান্তি, পৌশ সংক্ৰান্তি আৰু চৈত্ৰ সংক্ৰান্তিৰ দিনা আৰু আহিন পূৰ্ণিমা আৰু দীপাৱলীত শস্য ধনৰ দেৱী হিচাপে লক্ষ্মীক পূজা কৰা হয়। লক্ষণীয় যে খাৰিফ শস্য আৰু ৰবি শস্য পতনৰ ঠিক সময়তে বঙালী হিন্দুসকলে লক্ষ্মী পূজা কৰে। কিন্তু মাহৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি পূজাৰ ৰীতি সলনি হয়।
কোজাগৰী শব্দৰ অৰ্থ
দুৰ্গা পূজা মূলত ৰাজহুৱা হোৱাৰ বাবে লক্ষ্মী পূজা গৃহস্থৰ পূজা। যি নিশা লক্ষ্মী পূজা কৰা হয় সেই নিশা কোজাগৰী পূৰ্ণিমা। কো জাগ্ৰী – অৰ্থাৎ কোন জাগ্ৰত – কোজাগ্ৰী শব্দৰ পৰা। কোজাগৰ মানে ‘কোন সাৰ পায় আছে? ভক্তৰ বিশ্বাস যে পূজাৰ পাছত সেই নিশা মাতৃয়ে ঘৰে ঘৰে উকি মাৰি চায় কোন সাৰ পাই আছে। ভক্তৰ বিশ্বাস যে পূজাৰ পাছত সেই নিশা মাতৃয়ে ঘৰে ঘৰে উকি মাৰি চায় কোন সাৰ পাই আছে। আৰু যিয়ে সাৰ পায়, তেওঁৰ হাতত ধন-সম্পত্তিৰে ভৰা বেগ এটা আগবঢ়ায়। লক্ষ্মী পূজাৰ সময়ত আগবঢ়োৱা আল্পনাতো মাতৃৰ ভৰিৰ চিন অংকন কৰা হয়। বিশ্বাস কৰা হয় যে মাতৃয়ে সেই বাটেৰে গৃহস্থৰ ঘৰত প্ৰৱেশ কৰিব।
লক্ষ্মী চাঞ্চলা। কিন্তু খঙাল দেৱী নহয়। গতিকে যিকোনো গৃহস্থই লক্ষ্মীৰ ওপৰত জপিয়াই ঘৰৰ চুকত লক্ষ্মীৰ ভৰি দলিয়াই দিয়ে। স্থানীয়ভাৱে এটা কোঠাৰ নিচত। প্ৰতি বৃহস্পতিবাৰে (লক্ষ্মীবৰ শব্দ ব্যৱহাৰ কৰা হয়) ধুই লোৱা খেৰত অলপ ফুল-বটাছা আৰু আল্পনা ধানৰ পিতুলিৰ। সেই নিশা অলপ ডাঙৰ আকাৰৰ এই কোজাগাৰীৰ নিশা।
মা লক্ষ্মী ধন-সৌভাগ্যৰ দেৱী। অবাঙালীসকলৰ মাজত লক্ষ্মী পূজাৰ প্ৰথা কালী পূজা বা দীপাৱলীত। কিন্তু দেৱী পক্ষৰ শেষৰ এই পূৰ্ণিমাৰ দিনা বাঙালী ঘৰত মাতৃ লক্ষ্মীক পূজা কৰা হয়। কোজাগৰী লক্ষ্মী পূজা ভাৰতৰ পশ্চিমবংগ আৰু বাংলাদেশত চলি আছে। অৱশ্যে দুয়ো বংগৰ ৰীতি-নীতিৰ মাজত পাৰ্থক্য দেখা যায়। পশ্চিমবংগত প্ৰধানকৈ মাটিৰ মূৰ্তিত পূজা কৰা হয় যদিও বাংলাদেশত লক্ষ্মীক প্ৰধানকৈ চৰাইত পূজা কৰা হয়।