১৮ বছৰ বয়সতে জেভলিন নিক্ষেপ কৰি অলিম্পিকৰ প্ৰথমটো স্বৰ্ণ জয় কৰা ভাৰতৰ একমাত্ৰ ট্ৰেক এণ্ড ফিল্ড এথলীট হিচাপে পৰিগণিত হোৱা ল’ৰা নীৰজ চোপ্ৰা। আজি আমি তেওঁৰ জীৱনী সম্পৰ্কে আলোচনা কৰিবলৈ ওলাইছো। নীৰজ চোপ্ৰা আমাৰ ভাৰতৰ গৌৰৱ। গতিকে তেওঁৰ বিষয়ে কিছু কথা জনাটো অতি প্ৰয়োজনীয়।
১৯৯৭ চনৰ ২৪ ডিচেম্বৰ বুধবাৰে হাৰিয়ানাৰ পানীপাট জিলাৰ খণ্ড্ৰা গাঁৱত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল নীৰজ চোপ্ৰাৰ। তেওঁৰ পিতৃ সতীশ কুমাৰ চোপ্ৰাই খেতিয়ক আৰু মাতৃ সৰোজ দেৱী এগৰাকী গৃহিণী। তেওঁৰ কনিষ্ঠ ভগ্নী দুগৰাকী হৈছে সংগীতা আৰু সৰিতা। ১৭ জনতকৈ অধিক সদস্যৰ যৌথ পৰিয়ালত বাস কৰে নীৰজে। তেওঁৰ জন্ম হৈছিল এটা সম্ভ্ৰান্ত মাৰাঠা পৰিয়ালত।
চণ্ডীগড়ৰ ডি এ ভি কলেজত অধ্যয়ন কৰিছিল যদিও পিছলৈ কলেজ এৰি হাৰিয়ানাৰ কুৰুক্ষেত্ৰ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা চিঠি-পত্ৰৰ জৰিয়তে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।
নীৰজ চোপ্ৰাৰ কোনো ধাৰণা নাছিল যে তেওঁ বিশ্ব চেম্পিয়ন হ’ব! কিছু আত্মবিশ্বাস লাভ কৰাৰ লগতে অতিৰিক্ত ওজন কমাবলৈ তেওঁ ১৩ বছৰ বয়সত ক্ৰীড়াৰ ফালে মুখ কৰিছিল। পানীপাটৰ শিৱাজী ষ্টেডিয়ামত খেলা-ধূলা কৰা খেল এখন চাই জেভেলিনৰ প্ৰতি মুগ্ধ হৈ পৰে তেওঁ। তেওঁ দেখিলে যে তেওঁ অপ্ৰশিক্ষিত হৈও ৪০ মিটাৰৰ ওপৰত নিক্ষেপ কৰিব পাৰে! সঁচাকৈয়ে তেওঁ আচৰিত হৈছিল ইয়াৰ বাবে! সেই সময়ত বিশিষ্ট জেভেলিন নিক্ষেপকাৰী জাবীৰ চৌধুৰীয়ে তেওঁৰ সম্ভাৱনা আৰু প্ৰতিভা উপলব্ধি কৰি তেওঁক ইয়াৰ পিছত লগা বা অনুসৰণ কৰাৰ কথা চিন্তা কৰিবলৈ পৰামৰ্শ দিছিল। নীৰজে এজন নিষ্ঠাবান ছাত্ৰ হিচাপে প্ৰমাণিত হৈছিল আৰু ফুলি উঠিছিল।
ৰাষ্ট্ৰীয় যুৱ পৰ্যায়ৰ ক্ষেত্ৰখনত নীৰজ চোপ্ৰাই আধিপত্য বিস্তাৰ কৰি আনকি কেইবাটাও আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ইভেণ্টতো জয়লাভ কৰিছিল। তেওঁৰ প্ৰকৃত খ্যাতি তেতিয়াই আহে যেতিয়া তেওঁ ২০১৬ চনত পোলেণ্ডত অনুষ্ঠিত হোৱা এ এ এফ বিশ্ব অনূৰ্ধ্ব ২০ চেম্পিয়নশ্বিপত তেওঁ ৮৬.৪৮ মিটাৰ দৌৰৰ অভিলেখৰে স্বৰ্ণ পদক লাভ কৰিছিল, যিটো এতিয়াও ২০ বছৰ অনুৰ্ধৰ শাখাত শ্ৰেষ্ঠ হিচাপে থিয় দিছে। ইয়াৰ ফলত তেওঁ বিশ্ব চেম্পিয়ন হোৱা প্ৰথমজন ভাৰতীয় ট্ৰেক এণ্ড ফিল্ড এথলীট হিচাপে পৰিগণিত হয় আৰু তেওঁৰ নামত বিশ্ব অভিলেখ আছে। ২০১৬ চনৰ ৰিঅ’ত পুৰুষৰ জেভেলিন থ্ৰ’ৰ কোৱালিফাইং মাৰ্ক আছিল ৮৩.০০ মিটাৰ, আৰু নীৰজে প্ৰথম অলিম্পিক গেমছৰ বাবে যোগ্যতা অৰ্জন কৰিব পাৰিলেহেঁতেন! কিন্তু, তেওঁৰ আঘাতে ৰিঅ’ৰ বাবে যোগ্যতা অৰ্জনৰ প্ৰচেষ্টাত বাধাৰ সৃষ্টি কৰিছিল!
২০১৬ চনৰ সপোন পূৰণ নহ’লেও ২০১৭ চনত নীৰজ এছিয়ান চেম্পিয়ন হৈছিল। ২০১৮ চনত গোল্ড কোষ্টত অনুষ্ঠিত হোৱা কমনৱেলথ গেমছত আৰু সেই বছৰতে জাকাৰ্টাত অনুষ্ঠিত এছিয়ান গেমছত সোণৰ পদক লাভ কৰে। কিন্তু সময় তেওঁৰ বাবে ভাল নহয়। তাৎক্ষণিক অস্ত্ৰোপচাৰৰ প্ৰয়োজন হোৱা কঁকালৰ আঘাতৰ বাবে চোপ্ৰাই ২০১৯ চনৰ বিশ্ব চেম্পিয়নশ্বিপত অংশ ল’ব নোৱাৰিলে আৰু প্ৰায় ১৬ মাহ ধৰি খেলপথাৰৰ পৰা আঁতৰি আছিল। কিন্তু যোদ্ধা এজন যোদ্ধা!অস্ত্ৰোপচাৰৰ পিছত তেওঁ অগ্নিময় ইচ্ছাশক্তি আৰু সজীৱতা লৈ উভতি আহিছিল। ঘূৰি অহাৰ লগে লগে তেওঁ দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ পটচেফষ্ট্ৰুমত অনুষ্ঠিত হোৱা জানুৱাৰী ২০২০ৰ বৈঠকত টকিঅ’ ২০২০ৰ বাবে যোগ্যতা অৰ্জন কৰে । নিৰজ ইয়াতেই থমকি ৰ’ল! ২০২২ চনত টকিঅ’ ২০২০ত জয়লাভ কৰাৰ পিছত! তেতিয়া তেওঁ অৰেগনত অনুষ্ঠিত হোৱা বিশ্ব এথলেটিকছ চেম্পিয়নশ্বিপত ৰূপৰ পদক লাভ কৰা দলটোৰ প্ৰথমজন ভাৰতীয় আছিল। গ্ৰেনাডাৰ বর্তমানৰ চেম্পিয়ন তথা স্বৰ্ণ পদক বিজয়ী এণ্ডাৰছন পিটার্ছে ৯০.৫৪ মিটাৰ, নীৰজে ৮৮.৩১ মিটাৰ দূৰত্ব নিক্ষেপ কৰে৷ বিশ্ব পৰ্যায়ত ভাৰতৰ দ্বিতীয়টো ৰূপৰ পদক, তাৰ পিছত ২০০৩ চনত পেৰিছ বিশ্ব চেম্পিয়নশ্বিপত অঞ্জু ববি জৰ্জে (লং জাম্প) ব্ৰঞ্জৰ পদক লাভ কৰে। ২০০৩ চনত পেৰিছ বিশ্ব চেম্পিয়নশ্বিপত ববি জৰ্জ (লং জাম্প)ৰ দ্বাৰা প্ৰথম ব্ৰঞ্জৰ পদক লাভ কৰে এঞ্জোৱে।
নীৰজ চোপ্ৰা! নামটোৱেই সেই ধুমুহা যিয়ে কোনো সীমা নাজানে।
এই চেম্পিয়ন তথা স্বৰ্ণ পদক বিজয়ী এণ্ডাৰছন পিটাৰ্ছে ৯০.৫৪ মিটাৰ দূৰত্ব অতিক্ৰম কৰে। নীৰজে ৮৮.৩১ মি. বিশ্ব পৰ্যায়ত ভাৰতৰ দ্বিতীয়টো ৰূপৰ পদক, তাৰ পিছত ২০০৩ চনত পেৰিছ বিশ্ব চেম্পিয়নশ্বিপত অঞ্জু ববি জৰ্জে (লং জাম্প) ব্ৰঞ্জৰ পদক লাভ কৰে।
নীৰজ চোপ্ৰা! নামটোৱেই সেই ধুমুহা যিয়ে কোনো সীমা নাজানে। ২০১৬ চনৰ পৰা আজিলৈকে পুৰুষৰ জেভেলিনৰ ৰাষ্ট্ৰীয় অভিলেখ গঢ়িছে চোপ্ৰাই। বৰ্তমান তেওঁৰ ৰাষ্ট্ৰীয় অভিলেখ ৮৯.৯৪ মিটাৰ।
নীৰজে অসংখ্য ৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা লাভ কৰিছে য’ত আছে-
1) অৰ্জুন বঁটা – ২০১৮
2) মেজৰ ধ্যানচান্দ খেল ৰত্ন বঁটা – ২০২১
3) পদ্মশ্ৰী – গণৰাজ্য দিৱসৰ সন্মান – ২০২২
4) পৰম বিশেষ সেৱা পদক – গণৰাজ্য দিৱসৰ সন্মান – ২০২২
5) বিশেষ সেৱা পদক – গণৰাজ্য দিৱসৰ সন্মান – ২০২০
karēna.
6) ২০২১ চনৰ ২৭ আগষ্টত পুনে কেণ্টনমেণ্টৰ আৰ্মি স্প’ৰ্টছ ইনষ্টিটিউট ষ্টেডিয়ামৰ নাম ৰাজনাথ সিং (ৰক্ষা মন্ত্ৰী)ৰ দ্বাৰা ‘নীৰাজ চোপ্ৰা ষ্টেডিয়াম’ নামেৰে নামাকৰণ কৰা হয়।
নীৰজ ৰেকৰ্ডছ:
ঝ) ২০১৮ : এছিয়ান গেমছত ৪৪.০৬ মিটাৰ নম্বৰৰ ৰাষ্ট্ৰীয় অভিলেখ
ii) ২০২১: ভাৰতীয় গ্ৰেণ্ড প্ৰিক্সত ৮৮.০৭ মিটাৰ জেভেলিন নিক্ষেপ কৰি নিজাকৈ ৰাষ্ট্ৰীয় অভিলেখ ভংগ কৰে।
iii) ২০২১: টকিঅ’ অলিম্পিকত জয়ী।
iv) ২০২২: ফিনলেণ্ডত অনুষ্ঠিত পাভ’ নুৰমি গেমছত ৪৯.৩০ মিটাৰ নিক্ষেপ কৰি তেওঁ নতুন ৰাষ্ট্ৰীয় অভিলেখ গঢ়িছিল।
v) ২০২২ চনৰ ২৩ জুলাইত তেওঁ অঞ্জু ববি জৰ্জৰ পিছত পদক লাভ কৰা দ্বিতীয়জন ভাৰতীয় হিচাপে পৰিগণিত হয়।
vi) ২০২২: ৮ ছেপ্টেম্বৰত জুৰিখৰ লেটজিগ্ৰাণ্ড ষ্টেডিয়ামত অনুষ্ঠিত হোৱা ডাইমণ্ড লীগ ট্ৰফী জয় কৰা প্ৰথমজন ভাৰতীয় হিচাপে পৰিগণিত হয়; তেওঁ নিজৰ জেভেলিনটো ৮৮.৪৪ মিটাৰ পৰিসীমাবদ্ধ উচ্চতাত নিক্ষেপ কৰিছিল।
সোণৰ বাহিৰে তেওঁ লাভ কৰা আন সকলো পদক:
২০১৬: ভিয়েটনামৰ হো চি মিন চহৰত এছিয়ান জুনিয়ৰ চেম্পিয়নশ্বিপ
২০১৭: চীনৰ জিনহুয়াত এছিয়ান গ্ৰেণ্ড প্ৰিক্স ছিৰিজ
২০১৭: চীনৰ জিয়াক্সিঙত এছিয়ান গ্ৰেণ্ড প্ৰিক্স ছিৰিজ
২০১৮: জাৰ্মানীৰ অফেনবাৰ্গত অফেনবাৰ্গ স্পিয়াৰৱাৰ্ফৰ বৈঠক
২০২২: ফিনলেণ্ডত পাভো নুৰমি গেমছ আৰু বিশ্ব এথলেটিকছ চেম্পিয়নশ্বিপ ।
২০২৩ : বিশ্ব ৰেংকিঙৰ শীৰ্ষত আৰু বিশ্ব এথলেটিক্স ৰেংকিঙত